Zawarte w tej książce szkice o literaturze polskiej końca XIX wieku podejmują temat dojrzewania i dojrzałości w wymiarze narodowym, społecznym, kulturowym i egzystencjalnym. Mowa tu więc o dorastających bohaterach Prusa, Świętochowskiego, Brzozowskiego czy Witkiewicza-ojca, ale też o autorach, którzy z jednej strony demaskują filisterską 'dojrzałość', a z drugiej boleśnie odczuwają fakt, że Polacy wyrokiem historii skazani są na niedojrzałość.
W podręczniku Przeszłość i dziś dla klasy 3, część 1 znajdują się teksty epoki Młodej Polski. Materiał nauczania jest ułożony chronologicznie i podzielony na działy według epok historycznoliterackich, a te na rozdziały odpowiadające najważniejszym zagadnieniom poszczególnych epok. Chronologiczny układ treści nauczania pozwala uczniom poznawać literaturę i kulturę ze świadomością procesu historycznoliterackiego, w naturalnym porządku i w różnych kontekstach. Stałą cechą serii jest wiązanie perspektywy historycznej i współczesnej. Tej zasadzie podporządkowano prezentację i interpretację zjawisk kultury. Starannie dobrana faktografia ilustruje żywe dziedzictwo, formujące i wzbogacające współczesność. Element Dialogi z tradycją służy uświadomieniu uczniom, jak teksty współczesne nawiązują do przeszłości i jak przeszłość ożywa dzięki współczesnym reinterpretacjom. W centrum uwagi autora pozostaje tekst literacki. Jego interpretacja ma służyć refleksji nad kondycją człowieka we współczesnym świecie i sprzyjać kształtowaniu tożsamości ucznia. Podręcznik jest wystarczającym źródłem do poznania tych utworów, które podstawa programowa zaleca czytać we fragmentach. Dzieła, które mają być poznane w całości, są reprezentowane fragmentami oraz omówieniami całości. Każdy tekst literacki jest opatrzony Wskazówkami do analizy i interpretacji, które są dla ucznia zachętą i instrukcją do pracy z tekstem oraz samodzielnego odkrywania jego struktury i sensów. Lektury przeznaczone do czytania w całości mają oprócz obudowy fragmentów tzw. Przewodniki po lekturze.
Począwszy od roku szkolnego 2012/2013 Wydawnictwo STENTOR przygotowuje nową wersję podręcznik�w z serii ?Przeszłość to dziś?. Ceniony i popularny tytuł został dostosowany do nowej podstawy programowej. Charakteryzują go: nowy podział treści nauczania: klasa I obejmuje epoki od antyku do romantyzmu, klasa II ? od pozytywizmu do 1945 r., klasa III ? literaturę po 1945 r. mniejsza objętość (ograniczenie materiału, co ułatwi realizację programu) nowe elementy i działy: ?Przewodnik po lekturze? (obszerne opracowanie lektur z podstawy programowej) i ?Przypomnienie lektury z gimnazjum? (ćwiczenia wykorzystujące zdobyte już umiejętności, powt�rzenie wiadomości z poprzednich etap�w edukacyjnych) funkcjonalnie opracowane zagadnienia z nauki o języku zmieniony dział ?Do matury krok po kroku?, przygotowany pod kątem wymagań do egzaminu maturalnego od 2015 r. nowoczesna i przejrzysta szata graficzna.