Jadwiga Staniszkis Bücher

Focusing on the political dynamics that sparked the Polish "revolution" and the emergence of Solidarity, the author provides a critical analysis of postwar East Central Europe. Jadwiga Staniszkis, a key adviser during the Gdansk shipyard strikes, offers real-time interpretations of events while maintaining a detached perspective on the Solidarity movement. Her insights reflect a deep sociological understanding, blending personal involvement with a broader analytical framework that highlights the complexities of this pivotal historical moment.

Jadwiga Staniszkis, profesorka sociologie na Varšavské univerzitě a na Institutu politických studií Polské akademie věd, se již řadu let zabývá teoretickými koncepcemi přechodu k demokracii v podmínkách postkomunistické společnosti. Také tato kniha polské autorky, jedné z nejvýraznějších osobností společenských věd ve střední a východní Evropě, jejíž odborné publikace jsou již od osmdesátých let dvacátého století publikovány v prestižních světových nakladatelstvích, se zaměřuje na fenomén přechodu od komunismu a především na vznik takové formy společenského uspořádání, již lze souhrnně zařadit pod označení „postkomunismus“. Staniszkisová zpochybňuje všeobecně přijímaný předpoklad, že postkomunistické společnosti stojí na úspěšném budování volného trhu a demokracie, a místo toho diskutuje problematická místa společenského i institucionálního přechodu od komunismu, jakými jsou například etablování „státního kapitalismu bez státu“, působení postkomunistické oligarchie, existence „depolitizované demokracie“ atd. Kniha Jadwigy Staniszkisové je mimořádně zajímavým a kvalitním příspěvkem k poznávání reality postkomunistických zemí střední a východní Evropy.

Ve své zatím poslední esejistické knize polská autorka Jadwiga Staniszkis analyzuje aktuální téma vlivu globalizace na národní stát, a to zejména z pohledu fenoménu moci a proměny vládnutí. Dovozuje, že dnešní situace, charakterizovaná „strukturálním násilím" globalizace působícím na státy a společnosti postkomunistické Evropy, vyžaduje zcela nový způsob pojímání moci i její reflexe. Tento způsob nalézá v přechodu k vícehodnotovému, nelineárnímu způsobu myšlení charakteristickému například pro filozofické směry Dálného východu. Autorka pozoruhodně kombinuje makro- a mikrorovinu pohledu a sleduje historické, politické, filozofické a ekonomické faktory, které v našem regionu působí. Kniha se vyjadřuje k problémům současného Polska, které představuje v rámci působení globalizace na národní stát velmi zajímavý případ; řada zjištění je však nesmírně aktuální i pro situaci České republiky.

Żywa opowieść, niezwykła bohaterka. I historia polski ostatnich 50 lat widziana z najbardziej zaskakujących perspektyw, także przez drzwi sypialni. Jadwigi Staniszkis nie da się zamknąć w żadnym schemacie, dlatego od dziejów jej życia nie sposób się oderwać. - Piotr Zaremba, publicysta, pisarz. 'Pędziłam na rowerze na spotkanie z moją pierwszą miłością - mechanikiem okrętowym, w którym się zakochałam płynąc do Londynu. Wpadłam pod ciężarówkę. Po tym ciężkim wypadku miałam wielką bliznę na twarzy. Nie chciałam, żeby on to widział. I wpadłam na pomysł, że jak przed naszym spotkaniem umaluję się jaskrawoczerwoną szminką, to on będzie patrzył na moje usta i nie zwróci uwagi na tę szpetną bliznę.

Dwugłos ludzi w odmienny sposób zafascynowanych Wschodem. Jadwigę Staniszkis interesuje myśl Orientu w zestawieniu z myślą Zachodu – fascynuje ją filozofia, literatura, koncepcja osoby, społeczeństwa, władzy. Rozważa różnice, próbuje je zrozumieć. O jej drodze do poznawania Wschodu autorzy rozmawiają w pierwszej części książki. W drugiej części to Cieślar opowiada o swojej przygodzie ze Wschodem. Nie chodzi mu o zrozumienie, ale o znalezienie treści, które pozwalają na duchowy rozwój i lepsze funkcjonowanie we współczesnym świecie. O autorze Jadwiga Staniszkis – znana i ceniona socjolog, profesor Uniwersytetu Warszawskiego i Wyższej Szkoły Biznesu - National-Louis University w Nowym Sączu, publicystka. Artur Cieślar – pisarz, reportażysta, tłumacz, poeta i podróżnik w jednej osobie.

Ostateczny kres intuicyjnego rozumienia przyrody nastąpił wraz z powstaniem teorii względności. Kres zdroworozsądkowych analiz władzy (odnoszących się do hierarchii podmiotów i tradycyjnie rozumianych zasobów władzy) następuje obecnie, wraz z pogłębianiem wiedzy o złożoności i sieciowości procesów społecznych. Prezentowane tu podejście stanowi próbę zmierzenia się z tym wyzwaniem i zaproponowania niezdroworozsądkowej ontologii władzy. Formalne zdobycie władzy, proces zawładnięcia (czyli narzucenia porządku zgodnego z przyjętą formułą władzy), wreszcie – sterowność (czyli zdolność osiągania przyjętych celów) to trzy odmienne sytuacje. Interesuje mnie przede wszystkim drugi moment tej triady: zawładnięcie. Jadwiga Staniszkis

Książka Jadwigi Staniszkis po raz pierwszy ukazuje się po polsku, a przecież jej amerykańskie wydanie do dzisiaj jest jedną z najważniejszych analiz socjologicznych fenomenu Solidarności z lat 1980-1981. Autorka dostrzega wiele ważnych czynników i konsekwencji ówczesnego ruchu, tak że jej książka ma znaczenie nie tylko historyczne, ale przede wszystkim stanowi doskonałą podstawę analizy dalszych, raczej smutnych, konsekwencji i form kontynuacji tego zjawiska. Jest to dla Polaków lektura obowiązkowa. Marcin Król, profesor Katedry Erazma z Rotterdamu, Uniwersytet Warszawski