Jacek Żakowski Bücher

A wandering country which suffers from discontinuity is probably a unique phenomenon on a global scale. But this is by no means the end of our list of Polish surprises. From the intro by Jacek Zakowski

Rozhovory, které vedl polský novinář Jacek Żakowski s předními osobnostmi světové vědy a myšlení v 90. letech, jsou svědectvím mimořádného desetiletí. Velká Dekáda začala zhroucením sovětského bloku, explozí naděje v r. 1989 a skončila – dalo by se říci – tragickým útokem teroristů na New York a Washington v září 2001. Kniha má dvě polohy: snaží se mapovat konec 20. století, ale zároveň se pokouší naznačit pohled autorů, jakými jsou Stanislaw Lem, Francis Fukuyama, Alvin Toffler, Samuel P. Huntington a dalších na století předcházející.

Niezwykłe spotkanie ludzi wywodzących się z różnych środowisk i przeciwstawnych tradycji owocuje nieoczekiwaną przyjaźnią. Ukazane w prowadzonej przez dziennikarza rozmowie osobiste losy dwóch wybitnych intelektualistów odzwierciedlają polskie doświadczenia ostatniego półwiecza i ujawniają nieznane okoliczności historycznych procesów. Pełna autokrytycyzmu analiza dwóch diametralnie odmiennych światów - Kościoła katolickiego i antykomunistycznych środowisk laickich - ujawnia zaskakujące analogie i nieoczekiwane odpowiedzi na pytania podstawowe: o treść życia, wiary, wolności, polskości.

Polska nie jest wyjątkiem. Gdzie okiem sięgnąć, demokracja drży w posadach. Co gorsze, nie tylko demokracja. Cały ewoluujący od II wojny światowej porządek polityczny, gospodarczy, społeczny, prawny i kulturowy coraz bardziej się kruszy. Ale demokracja cierpi na tym najmocniej. Bo w powszechnym odczuciu to ona jest temu wszystkiemu winna. Niestety to prawda. Demokracja jest winna. Nie jako idea, bo żadnej lepszej ludzie nie wymyślili, ale jako system społeczny i instytucjonalny. W pierwszej części tej książki znajduje się jedenaście rozmów, pokazujących niektóre mechanizmy, które za zgodą demokratycznych rządów i parlamentów, przez ich beztroskę lub na ich życzenie stały się tak potężne, że rozsadzają, a w niektórych krajach faktycznie już rozsadziły liberalno-demokratyczny porządek. W drugiej części znajduje się siedem rozmów opisujących niektóre aspekty wyłaniającego się alternatywnego porządku. Trzecia część poświęcona jest liberalno-demokratycznej reakcji na próbę zainstalowania nowego populistyczno-autorytarnego ładu. W dużej mierze właśnie temu ma służyć ta książka.

Jako doświadczenie globalne, pandemia jest przedmiotem globalnej debaty, która nas w dużej mierze omija, bo zbyt absorbujące jest to, co się dzieje w Polsce. Ale można tę skorupę bolesnej swojskości przebijać. A w każdym razie trzeba przynajmniej próbować, by zrozumieć, co się z nami dzieje. Po to jest ta książka.