Państwo, naród i... polityka polska

Wybór pism Balickiego jest ilustracją powiązań między rolą ideologa i polityka a zaangażowaniem w naukę: socjologię, psychologię, filozofię oraz nauki prawne i polityczne. Uzupełniony jest głosami polemicznymi wobec koncepcji katechizmu nacjonalistycznego, sformułowanymi przez Elizę Orzeszkową, Ludwika Krzywickiego [J. Sierpińskiego] i Włodzimierza Spasowicza. Joanna Kurczewska próbuje ujawniać talenty i umiejętności Balickiego jako oryginalnego konstruktora rzeczywistości społecznej, który w interesujący sposób prowadził metateoretyczny dialog z socjologizmem i psychologizmem francuskim i niemieckim. Zygmunt Balicki należał – obok Ludwika Popławskiego i Romana Dmowskiego – do grona najważniejszych ideologów i polityków polskiego nacjonalizmu przełomu XIX i XX wieku. Był twórcą ważnych do dziś analiz teoretycznych państwa, kultury politycznej, parlamentaryzmu, nacjonalizmu i egoizmu narodowego. Dał się poznać jako wnikliwy obserwator i badacz polityki oraz jej kontekstów społecznych i kulturowych.