Tomasik Wojciech Bücher

W świetle założeń dawnej Biblioteki Romantycznej, która – według noty zamieszczanej na tylnej okładce tomów – „pragnie dotrzeć do wielogłosowego świata epoki, w której tkwi jedna z ojczyzn duchowych współczesnego człowieka”, należy odnotować, że w książce Wojciecha Tomasika Romantycy i technika założenie to realizuje się przewrotnie i dosadnie. Współczesność przegląda się tu w romantyzmie w tym obszarze, który nasza epoka bezczelnie (albo tylko bezmyślnie) usiłuje zawłaszczyć, zapominając o romantycznych korzeniach tego zjawiska, jakim jest nie sam tylko postęp techniczny, ale przede wszystkim jego wpływ na wszystkie inne sfery życia – od prac mechanicznych i wygód codziennych poczynając, a na moralności i religii kończąc. (z recenzji Marka Dybizbańskiego

Prof. Wojciech Tomasik w swojej rozległej kwerendzie i przekonującej interpretacji odkrywa nowe oblicze romantyzmu, tym razem związane z zegarem. To zjawisko ukazuje zderzenie kulturowych płyt tektonicznych, które przebiega w skomplikowanym układzie poziomów działania, obszarów życia i sfer świadomości, od rytmu codziennych czynności po filozofię bytu. Romantyzm, mierzony tą nową miarą, jawi się jako wyraźnie wyodrębniony proces, jednocześnie zanurzony w przeszłości i wychylony w przyszłość, żywy i ewoluujący. Granice jego powstania, oglądane z historycznego oddalenia, zyskują dodatkowe znaczenie jako „dwa krańce drogi wiodącej do równoczesności” – między komunikacją optyczną a nowoczesnym systemem łączności. W świetle ustaleń prof. Tomasika, pojęcie „równoczesności” staje się jedną z par kulturowych płyt tektonicznych, które ulegają zderzeniu w omawianym okresie. Symboliczne i praktyczne znaczenie zegara jako „kluczowego mechanizmu nowoczesnej ery przemysłowej” powraca w tej antologii z nową siłą. Zestawienie tekstów, imponujące zarówno ilością, jak i wszechstronnością, stanowi doskonałą ilustrację oraz świadectwo rozpoznawania omawianych zjawisk przez ludzi epoki romantyzmu.