Robert Gmiterek Bücher

Zbiór kilkudziesięciu miniatur, przewodnik po miejscach i historiach ludzi z terenu Roztocza i okolic. Przedmioty, zdarzenia, ludzie i ich historie wprowadzają nas w pewien rodzaj kontemplacji, gdzie przeszłość staje się teraźniejszością. Linearna postać czasu, do której jesteśmy przyzwyczajeni, zostaje zerwana, mieszają się pory roku i kolejność zdarzeń. Przedmiotem owej kontemplacji staje się nietrwałość jako ważna część naszej kondycji. Gmiterek w bolesny sposób dostrzega związek między pięknem a smutkiem świata, opisując efemeryczny charakter wszystkiego, co istnieje. Punktem wyjścia są, mówiąc językiem Tyrmanda, drobne defekty, które budzą tkliwość: fotografia ze zbitą szybką, chylący się do ziemi pokryty mchem krzyż, ikona na popękanej ścianie, spracowana drabina, złamane krzesło. Autor znalazł nie tylko pewien szczególny rodzaj wglądu, ale również swój ton wszystkie te historie zapisane są interesującą, melodyjną polszczyzną. Gmiterek to nie tylko poeta, ale również ciekawy fotografik swoje miniatury opatruje oryginalnymi zdjęciami, które dopełniają przywoływane historie.

NA ROZTOCZU – PRZEWODNIK METAFORYCZNY jest książką, dla której niełatwo będzie znaleźć właściwe miejsce na półce w bibliotece. Choć przewodniki z reguły lokujemy w dziale turystycznym, z mapami, podróżami i rozkładami jazdy, to metafory zwykliśmy odkładać między wiersze. Cóż więc począć z książką, która nie daje się sklasyfikować i która przekracza granice gatunków literackich. Cóż począć z przewodnikiem, który choć prowadzi po drogach rzeczywistych, mocno osadzonych w środowisku geograficznym i opartych na materiałach źródłowych, to jednocześnie zmienia kierunek i gęstość czasu, przekraczając fizyczne i metafizyczne granice świata. Mówi nam, że nie ma jednej drogi, że musimy wybierać, poszukiwać, że istniejemy w wielu wymiarach, że cały świat wokół, zdawałoby się, że tak dobrze już rozpoznany i opisany, jest światem nieprzedstawionym. Cóż począć z książką, która wciela się w swego czytelnika i nakłania go do stwarzania Uniwersum da capo al fine, do poszukiwania siebie pod podszewką świata? A może powinniśmy odwrócić kierunek pytania i zapytać, co książka zrobi z nami i gdzie zaprowadzi nas przewodnik? Podróż z Przewodnikiem metaforycznym to podróż w bliskie, a równocześnie dalekie i zapomniane rejony pełne iluminacji, o których starożytni pisali na cienkim płótnie mapy: hic sunt leones. To odkrywanie w przestrzeni rzeczywistej detali i zmarszczek należących do sfery imaginacji. To podróż do źródeł rzek i słów, pełna metafor, fotografii i literackich tropów. Podróż przez jednoczesność wszystkich możliwych czasów i ludzi. Przez siedem mitycznych kręgów Roztocza i wielki krąg Uniwersum. To wreszcie, najważniejsza: duchowa podróż w głąb siebie.Robert Gmiterek – poeta, pisarz, fotograf. Rocznik 1968. Nielicencjonowany przewodnik po Roztoczu i okolicach. Autor książek „Sen na Kniaziach i inne historie osobiste” (2019), „Oikoumene. Na Roztoczu świata” (2020), „Na Roztoczu – przewodnik metaforyczny” (2021) oraz autorskich wystaw fotograficznych w Centrum Koncertowo-Wystawienniczym w cerkwi Na Krupcu w Narolu: „Ikony Roztocza” i „Oikoumene”.

Nowy tom prozy Roberta Gmiterka, „kronikarza” pogranicza polsko-ukraińskiego, przedstawia rok z życia i śmierci Pogranicza poprzez dwanaście opowieści i dwanaście głosów. Geograficznie ulokowane na pograniczu polsko-ukraińskim, ontologicznie balansują na granicy bytu i niebytu. Metaforycznie przypominają opowiadanie „Pod sklepem w Oserdowie”, łącząc w sobie elementy „Sklepów cynamonowych” Brunona Schulza i „Ogrodem o rozwidlających się ścieżkach” Jorge Luisa Borgesa. Na bibliotecznej półce oscylują między reportażami poetyckimi a traktatami, przechodząc przez różnorodne literackie barwy. W kontekście czasu, z „Eliszką Bomersbach” znajdują się w ogniu Wielkiej Wojny, a z Komiwojażerem z „Kantaty” podróżują między punktami A i B w dążeniu do nieskończoności. Im bardziej próbujemy je sklasyfikować, tym bardziej wymykają się definicjom, co odzwierciedla naturę epifanii. Każda epifania w przestrzeni pogranicza jest inna, a historie z tych miejsc są polifoniczne, bogatsze i bardziej złożone niż te znane z podręczników. Robert Gmiterek, poeta i pisarz, jest autorem wielu książek, w tym „Sen na Kniaziach i inne historie osobiste” oraz „Oikoumene. Na Roztoczu świata”. Jest redaktorem naczelnym kwartalnika „Przestrzeń Pogranicza”.