Zalasińska Katarzyna Bücher

Jednym z najbardziej znanych osiągnięć chińskiej kultury jest aforystyka, w której Chińczycy zawarli mądrość wielkich filozofów i unikalny sposób myślenia o człowieku oraz jego miejscu w świecie. Chińskie aforyzmy są znane i wykorzystywane w różnych dziełach, jednak często nie poddaje się ich głębszej analizie. Stanowią komentarz, są celnym spostrzeżeniem, funkcjonują na zasadzie dobrze dobranego cytatu. Co jednak ważne, niosą w sobie zdecydowanie więcej niż zwykliśmy im przypisywać. Zawierają określoną filozofię życia i na ich podstawie można wyprowadzić naukę o bardzo wielu aspektach życia, organizacji społeczeństwa i państwa. Aforystyka chińska opiera się bowiem na spostrzeżeniach i naukach takich mędrców, jak Konfucjusz czy Lao Tsy, którzy swoje rozważania poświęcali zarówno prawu, państwu, polityce, władzy i wojnie, jak i nauczaniu, doskonałości, bogactwu czy własności. Kamil Zeidler, od lat zafascynowany chińską aforystyką, pokazuje w niniejszej książce, jak wiele niosą w sobie te krótkie frazy, które często są powtarzane bez należytej uwagi.

Książka poświęcona jest poszukiwaniom piątego działu filozofii prawa, który obok ontologii prawa, epistemologii prawa, logiki i etyki prawniczej uzupełnia jej przestrzenie badawcze analogicznie do filozofii ogólnej. Okazuje się bowiem, że estetyczne aspekty prawa mogą mieć praktyczne znaczenie we wszystkich jego pięciu fenomenach, czyli: tworzeniu, obowiązywaniu, przestrzeganiu, stosowaniu i wykładni. Co więcej, estetyka prawa wpływa także na kształtowanie świadomości prawnej i postaw wobec prawa. Całość wywodu została uporządkowana tak, że wyróżniono zewnętrzne i wewnętrzne ujęcia estetyki prawa oraz zreferowano zagadnienie prawa jako narzędzia estetyzacji. To wszystko poparte jest wieloma przykładami zaczerpniętymi ze świata kultury i sztuki. Przygotowywana przez wiele lat książka Kamila Zeidlera stanie się wkrótce wydarzeniem naukowym w skali interdyscyplinarnej, nie tylko w Polsce. Jej doniosłe walory wynikają z szerokich horyzontów badawczych autora, jego ogromnej erudycji w zakresie filozofii prawa, estetyki czy dziejów sztuki europejskiej. Zdumiała mnie obfitość i jakość ilustracji skutecznie dopełniających rozważania autora z recenzji prof. Juliusza A. Chrościckiego. Książka pozwala czytelnikowi nie tylko dowiedzieć się bardzo wiele o relacji prawa do rozmaitych wymiarów kultury i sztuki, lecz przede wszystkim stwarza rzadką okazję, aby towarzyszyć autorowi w przecieraniu nowych, fascynujących ścieżek filozofii prawa z recenzji prof. Tomasza Pietrzykowskiego.

W ostatniej dekadzie dostrzegalny jest zintensyfikowany rozwój kompleksowej gałęzi prawa ochrony dziedzictwa kultury. Rozwijają się studia i badania, coraz więcej osób przygotowuje prace magisterskie i dysertacje doktorskie na ten temat, ukształtowało się całe środowisko prawników zajmujących się prawem ochrony dziedzictwa kultury. Coś, co jeszcze kilkadziesiąt lat temu było domeną kilku wybitnych specjalistów, takich jak śp. profesor Jan Pruszyński, dziś jest znakomicie rozwijającą się dziedziną, której przyświeca jeden praktyczny cel – we współczesnym i zróżnicowanym świecie, gdzie w nowoczesnych państwach demokratycznych toczony jest nieprzerwany dyskurs wartości, konieczne jest takie ważenie interesów, aby zachować dziedzictwo kultury w jak najlepszym stanie dla kolejnych pokoleń. Lata pracy i refleksji nad tytułową problematyką dały Autorom poczucie wagi opisywanego zagadnienia dla ochrony dziedzictwa kultury w ogólności; uzmysłowiły też, że podstawowe choćby przygotowanie prawne jest niezbędne, aby radzić sobie z wyzwaniami i problemami, przed którymi staje osoba zajmująca się ochroną zabytków lub opieką nad nimi. Dotyczy to zarówno konserwatorów mających wydać decyzję administracyjną, jak i właścicieli pragnących podjąć działania przy zabytku stanowiącym przedmiot ich własności. Niniejsza książka stanowi swoiste kompendium wiedzy na temat ochrony zabytków w Polsce, a zarazem jest podręcznikiem adresowanym zarówno do studentów prawa i administracji, jak i historii sztuki, konserwatorstwa, archeologii, architektury i urbanistyki oraz innych, których przygotowanie zawodowe wymaga znajomości prawa ochrony zabytków.

Muzea publiczne. Studium administracyjnoprawne jest pierwszym w Polsce opracowaniem monograficznym w całości poświęconym muzeom publicznym. Monografia przedstawia administracyjnoprawne aspekty ich funkcjonowania, w tym sposób tworzenia oraz działania muzeów publicznych, kształtowania ich relacji prawnych z użytkownikami czy realizacji powinności względem zbiorów i społeczeństwa. Książka skierowana jest do prawników, zarówno do praktyków i pracowników administracji publicznej, jak i do przedstawicieli nauki prawa administracyjnego, ale także do wszystkich osób interesujących się prawem ochrony dziedzictwa kulturowego w Polsce. Praktyczne ujęcie omawianej problematyki sprawia, że książka ta będzie też nieocenioną pomocą dla muzealników oraz wszystkich osób związanych z działalnością muzeów publicznych w Polsce. Katarzyna Zalasińska – doktor nauk prawnych, ekspert w dziedzinie prawnej ochrony dziedzictwa kulturowego, działalności muzeów oraz obrotu dziełami sztuki. Członek Polskiego Komitetu Narodowego ICOM oraz ICOMOS, a od 2012 r. członek Rady Ochrony Zabytków przy Ministrze Kultury i Dziedzictwa Narodowego.