Szpringer Włodzimierz Bücher

Technologia rozproszonego rejestru (blockchain) to jedna z największych innowacji w gospodarce cyfrowej. Oznacza przekształcenie internetu informacji w internet wartości, umożliwiając wymianę wartości w środowisku cyfrowym i eliminując pośredników. W połączeniu z Cloud Computing oraz Big Data technologia blockchain sprzyja tworzeniu zupełnie nowych modeli biznesowych. Najbardziej spektakularne zastosowania blockchain znajduje obecnie w sektorze finansowym, np. na rynku kryptowalut czy na rynku finansowym (tokenizacja). Nie ulega wątpliwości, że technologia ta zmieni całkowicie bankowość i generalnie usługi finansowe. Mariaż gospodarki kognitywnej, rozwiązań mobilnych, FinTech, kryptowalut oraz blockchain oznacza powstanie radykalnie nowych modeli biznesowych w sektorze finansowym. Podczas gdy najbardziej innowacyjne firmy wykorzystają tę szansę, dla innych będzie to wyrok śmierci. Książka jest pionierska na polskim rynku wydawniczym ze względu na jej aktualność oraz szeroki zakres omawianych zagadnień. To jest gorąca książka na gorący temat. Prof. dr hab. Włodzimierz Szpringer profesor Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie oraz Uniwersytetu Warszawskiego (Wydział Zarządzania). Wykładowca i ekspert z zakresu bankowości i prawa bankowego, polityki i prawa konkurencji, prawnych i ekonomicznych zagadnień e-biznesu, prawa nowych technologii oraz ekonomicznej analizy prawa i oceny skutków regulacji. Współpracuje z Consumer Finance Network (European Credit Research Institute), European Consumer Debt Network, European Coalition for Responsible Credit, European Financial Inclusion Network. Członek European Association of Law and Economics. Wykładał jako Visiting Professor na uniwersytetach niemieckich, kierował polską grupą badawczą European Network for Better Regulation VI Program Ramowy UE. Autor ponad 200 publikacji naukowych i licznych ekspertyz dla naczelnych organów państwa, rządu, UOKiK, UKIE, ZBP, KPF i SKEF. Autor wielu książek, w tym książki Nowe technologie a sektor finansowy. FinTech jako szansa i zagrożenie (Poltext 2017).

Metawersum powinno znajdować się na mapie innowacji większości firm, ponieważ może wpływać na wiele linii biznesowych, sektorów przemysłu i regionów geograficznych. Technologia ta umożliwia nawiązanie bardziej emocjonalnych relacji z konsumentami, pobudza kreatywność, usprawnia współpracę oraz napędza wydajniejszy łańcuch dostaw, a także procesy produkcyjne i inżynieryjne. Zanim jednak wprowadzimy tę technologii do praktyki gospodarczej i społecznej, musimy się zmierzyć się z takimi wyzwaniami jak: ● wyeliminowanie ograniczeń technicznych; ● wytyczenie granic tworzenia sztucznych tożsamości cyfrowych; ● ochrona danych i cyferbezpieczeństwo; ● regulacja kryptoaktywów i tokenów NFT; ● wyjaśnienie statusu własności intelektualnej i przemysłowej w metawersum, gdyż obecnie nie jest jasne, czy obowiązuje tu prawo własności, czy prawo umów, jednostronnie interpretowane przez operatorów platform; ● opracowanie zasad kooperacji i konkurencji, by nie dopuścić do rozwoju wielkich platform cyfrowych, które budują scentralizowane metawersa i opanowują produkcję sprzętu i oprogramowania. Autor szczegółowo opisał i wyjaśnił wszystkie zasygnalizowane powyżej zagadnienia. Ponadto przeanalizował dotychczasowe doświadczenia firm związane z metawersum (np. w sektorze kreatywnym, gamingowym, finansowym) i przedstawił potencjalne kierunki rozwoju technologii, która może zrewolucjonizować istniejące mechanizmy kontaktów biznesowych i społecznych. Ze względu na to, że monografia dotyczy zarówno prawnych, informatycznych, jak i ekonomicznych aspektów zagadnienia metawersum, może stanowić cenne źródło wiedzy dla szerokiego grona Czytelników.

Rozwój wiedzy i technologii tworzy nowe rodzaje niepewności i ryzyka, które wymagają nowego podejścia do prawa. Regulacja technologii i optymalne projektowanie instytucji prawnych w środowisku niepewności i ryzyka to dwa najważniejsze wyzwania polityczne XXI wieku. Wiadomo, że innowacje mają kluczowe znaczenie dla wzrostu gospodarczego. Jednak decyzje regulacyjne, zwłaszcza te dotyczące konkurencji i własności intelektualnej, także mogą mieć głębokie konsekwencje dla wzrostu gospodarczego. Wyzwania dla regulacji wynikają z coraz szerszej i częstszej interakcji między człowiekiem a maszyną. Celem książki jest zbadanie zmieniającej się roli regulacji (a w szczególności prawa nowych technologii) w cyfrowej gospodarce opartej na danych. Przemysł 5.0 będzie erą uczenia maszynowego, sztucznej inteligencji, internetu rzeczy i konkurencji platform cyfrowych. Postęp technologiczny umożliwia tworzenie systemów, które nie tyle korzystają z klasycznych baz danych, ile wykorzystują łączące się ze sobą obiekty. Systemy te zdefiniują połączenia, które mogą być przechowywane przy użyciu technologii blockchain. Autor wykorzystuje dorobek teoretyczny i praktyczny z zakresu prawa i ekonomii, interdyscyplinarnej analizy prawa, orzecznictwa i praktyki compliance oraz innowacji regulacyjnych w wiodących technologicznie krajach świata. Głównym przedmiotem badań są ekosystemy platform cyfrowych. Nacisk kładziony jest również na ocenę skutków regulacji, eksperymenty (takie jak piaskownice regulacyjne lub huby technologiczne) często poprzedzające głębsze reformy regulacyjne, a także w szczególności na regulacje dotyczące konkurencji. Autor omawia również podejmowane próby regulacji Big Techów. Inne ważne wątki to operacyjna odporność cyfrowa sektora finansowego, rynek kryptoaktywów opartych na technologii blockchain oraz systemy płatności (pakiet regulacji finansów cyfrowych), a także zarządzanie datafikacją (regulacja dostępu do danych w kontekście ochrony prywatności). Książka nawiązuje do poprzednich publikacji autora dotyczących FinTechów, technologii blockchain, zarządzania przez algorytmy oraz gospodarki współdzielenia i platform cyfrowych. Zasadniczym celem książki jest zbadanie dynamicznie zmieniającego się prawa dotyczącego nowych technologii w cyfrowej gospodarce opartej na elektronicznych danych. Zawarte w niej bogate treści, komentarze, wnioski i postulaty są niewątpliwie, jak zwykle w książkach tego autora, przydatne nie tylko dla teoretyków, ale również dla praktyków gospodarczych, transformujących tradycyjne podejście do zarządzania organizacją w podejście oparte na wykorzystaniu platform cyfrowych oraz technologii regulacyjnych. W świecie, w którym coraz częściej mówi się o Przemyśle 5.0, czyli erze sztucznej inteligencji, maszynowego uczenia, Big Data, internetu rzeczy i wszechrzeczy, drukowania 3D, przetwarzania w chmurze i we mgle (cloud i fog computing) oraz wszechobecnej mobilności, autor dostrzega główne problemy nie tylko w sferze technicznej, gdzie interakcje pomiędzy poszczególnymi systemami coraz częściej i lepiej definiowane są przez blockchain, ale także w sferze społecznej i przede wszystkim prawnej – na styku człowieka z maszyną (human-computer interaction). Autor skupia się głównie na środowisku platform cyfrowych i ocenie skutków dotychczasowych regulacji i ich innowacyjności, szczególnie w dziedzinie konkurencji.

Kolejna monografia prof. Włodzimierza Szpringera, cenionego naukowca i autora wielu książek na temat nowoczesnych technologii, jest poświęcona głównym siłom napędowym czwartej rewolucji przemysłowej. Zagadnienia związane z rozwojem sieci i tworzoną przez nie gospodarką współdzielenia (sharing economy) oraz platformami i powstającą na ich bazie gospodarką platformową (platform economy) zostały przedstawione w sposób interdyscyplinarny i holistyczny. Dzięki czemu publikacja stanowi doskonałe kompendium wiedzy wszystkich uczestników rynku. Cyfryzacja przekształca wszystkie branże. Tworzy nowy model wykorzystania platform internetowych jako pośredników dla rynków dwu-, a nawet wielostronnych. Platformy cyfrowe charakteryzują się pośrednimi efektami sieciowymi (różne grupy użytkowników są wzajemnie współzależne) i efektami skali, a także tworzeniem wartości dodanej, która nie jest prostą sumą wkładów użytkowników. Reorganizują rynki, restrukturyzują siłę roboczą i redefiniują zakres konkurencji. Ci nowi pośrednicy przekształcają tworzenie wartości, modele biznesowe firm, struktury przemysłowe i działalność innowacyjną. Wszystko wskazuje na to, że wkrótce jeszcze bardziej zmienią nasze życie. Publikacja zawiera szczegółowy opis zróżnicowania platform cyfrowych pod względem struktur i funkcji oraz wnikliwe analizy problemów instytucjonalnych, a także aspektów regulacyjnych, społecznych, technologicznych związanych z rozwojem platform i gospodarki współdzielenia.

Zarządzanie przez algorytmy przenika rzeczywistość społeczno-gospodarczą: od polityki i rządzenia państwem, administracji publicznej aż do transformacji różnych modeli biznesu, które w gospodarce cyfrowej obejmują w zasadzie wszystkie sektory, z główną rolą sektora finansowego. Algorytmy są szczególnie przydatne w bankowości, gdzie występują procesy z dużą ilością danych, nie zawsze ustrukturyzowanych i łatwych w interpretacji, np. w obszarze cyberbezpieczeństwa, identyfikacji klientów, zapobiegania oszustwom, zarządzania ryzykiem, a także rozwiązań kognitywnych, robotyki, analizy Big Data, data mining, automatycznego doradztwa. Wykorzystanie zautomatyzowanych mechanizmów bazujących na algorytmach sztucznej inteligencji i uczenia maszynowego służy także do kampanii marketingowych, analizy obrazu i dźwięku, automatyzacji procesów obsługowych (call center, procesów windykacyjnych, sterowania głosowego aplikacją, wirtualnych asystentów – chatbotów), czy identyfikacji zagrożeń dla infrastruktury. Zarazem mało przejrzyste modele algorytmiczne mogą spowodować niezamierzone konsekwencje. To może z kolei wpływać na pojawienie się nowych systemowo ważnych graczy spoza obszaru regulowanego i zwiększać ryzyko na poziomie polityki makroostrożnościowej. Innymi słowy, algorytmy w zarządzaniu to miecz obosieczny, którym należy posługiwać się ostrożnie, ponieważ ekonomiczne i prawne skutki stosowania tej technologii są często nieoczekiwane i nieprzewidywalne.

Firmy FinTech działające na rynku finansowym stanowią nową, szczególną kategorię parabanków. Ich cechą szczególną jest wykorzystanie nowoczesnych technologii komputerowych oraz sieciowych do projektowania usług i dodawania nowych ogniw w łańcuchu wartości. Bez internetu i cyfryzacji, a także nowych doświadczeń, nawyków i zaufania konsumentów świadczenie tych usług nie byłoby możliwe.Dzięki technologii ICT i zaawansowanemu oprogramowaniu komputerowemu, firmy FinTech oferują nowe usługi (np. bankowe, ubezpieczeniowe, inwestycyjne czy płatnicze), których nie świadczą tradycyjni, licencjonowani usługodawcy. Poszerzają się ramy „obchodzenia” prawa bankowego, przy czym coraz trudniejsze staje się wykazanie, że dzieje się to na granicy prawa lub wbrew prawu. Poszerzają się zatem możliwości arbitrażu prawnego i konkurencji regulacyjnej.Na firmy FinTech można spojrzeć również w kontekście przenikania się sektora finansowego i niefinansowego oraz fenomenu innowacji finansowych „obchodzących” regulacje.Pionierska na polskim rynku książka prof. Włodzimierza Szpringera, wykładowcy w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie oraz na Wydziale Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, odpowiada m.in. na pytania: - Czy udzielanie i zaciąganie kredytów może odbywać się bez udziału banków? - Jak nowe i stare formy pieniądza mogą konkurować, aby lepiej służyć różnym potrzebom społeczeństwa? - Jak różnorakie projekty mogą polegać na „finansowaniu społecznościowym” (crowdfunding), bez konieczności korzystania z usług banków? - Jak w erze cyfrowej można współdziałać z nowymi firmami, które funkcjonują bez udziału człowieka, w oparciu o oprogramowanie? - Jakie modele biznesowe wyłonią się dzięki nowym platformom technologicznym? - Jakie są nowe rodzaje ryzyka, które mogą zdestabilizować system finansowy?

Książka dotyczy nowej, kształtującej się instytucji tzw. nadzoru systemowego (oversight) na tle kierunków rozwoju instytucji nadzorczych w sektorze finansowym. Istotą nadzoru systemowego nie jest nadzorowanie poszczególnych instytucji, ale monitorowanie efektywności i bezpieczeństwa systemów płatniczych i infrastruktury rynku finansowego (centralne depozyty, repozytoria transakcji, centralni kontrpartnerzy, systemy rozrachunku). Książka przedstawia modele regulacji sektora finansowego oraz kierunki rozwoju regulacji ostrożnościowych, w szczególności z perspektywy zasad dobrego legislatora, który ma na uwadze ekonomiczną analizę prawa i ocenę skutków regulacji. Autor omawia także fenomen innowacji finansowych, które z jednej strony służą rozwojowi rynku, instytucjom i inwestorom, a z drugiej strony – nierzadko stanowią narzędzie obchodzenia prawa i unikania ingerencji organów nadzorczych.

W przypadku innowacyjnych modeli e-biznesu internet jest czymś, co umożliwia firmom działalność (np. wyszukiwarki). W innym, szerszym sensie innowacyjne są te wszystkie modele, które wykorzystując postęp technologii ICT, odpowiadają na potrzeby klientów i dzięki temu zdobywają przewagę konkurencyjną. Innowacyjne modele e-biznesu kojarzą strategię biznesu, organizację oraz technologię, a także uwarunkowania instytucjonalne. Z recenzji prof. dr. hab. Wiesława Czyżowicza: Autor bardzo słusznie wskazuje na dynamikę zmian zachodzących w bieżącym stuleciu w życiu współczesnych państw, narodów i przedsiębiorstw. To ten okres właśnie charakteryzuje się radykalną transformacją wielu dotychczas działających na globalnym rynku przedsiębiorstw. Widoczne jest na nim coraz intensywniejsze poszukiwanie możliwości rozwoju różnorodnych form i modeli biznesowych, które sprzyjają skutecznemu funkcjonowaniu na rynku nie tylko lokalnym czy regionalnym, ale i na rynku światowym. Stąd też niezwykle ważne jest zdefiniowanie przez Autora kategorii innowacyjności w e-biznesie.