Komar Michał Bücher

Zapis wielogodzinnych rozmów przeprowadzonych w 2007 r. przez Michała Komara, zaprzyjaźnionego z Autorem od lat młodzieńczych. Tom pierwszy obejmuje lata 1956-1992 - opis domu rodzinnego, lat nauki, pracy, małżeństwa, narodzin i dorastania dzieci. Meller urodzony we Francji, wrócił do Polski jako mały chłopiec; lata licealne spędził w Genewie i na warszawskiej Pradze, a okres studiów - w Krakowie i Warszawie. To także niezwykły obraz losów polskich inteligentów z pokolenia Marca ’68 roku. Niektórzy z nich, napiętnowani w czarnosecinnej kampanii propagandowej, zdecydowali się na emigrację; inni - jak Stefan Meller - postanowili zostać w kraju, płacąc za to cenę sześcioletniego przymusowego bezrobocia. Autor dopiero po doktoracie otrzymał możliwość etatowej pracy, najpierw w filii UW w Białymstoku, a potem również w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej. Nie jest to jednak w najmniejszym stopniu książka martyrologiczna; jej bohaterowie, szarpani przez komunistyczną władzę, starali się żyć w miarę normalnie, a nawet zdobywali stopnie naukowe. Większość z nich potrafiła wyjść zwycięsko z wieloletniego konfliktu z polityczną rzeczywistością. Zakładali rodziny, nawiązywali przyjaźnie, bawili się, tworzyli barwną społeczność, w której inteligencja i pomysłowość miały wysokie notowania...Jest to więc również opowieść o ludziach, którzy wykazali się niezwykłą dzielnością w niełatwych czasach.

Książka, która wyrosła z niedosytu. Jej bohaterowie to jeden z najwybitniejszych, rozpoznawalnych na całym świecie polskich reżyserów filmowych Krzysztof Kieślowski i jego przyjaciel, najbliższy współpracownik oraz autor scenariuszy do najgłośniejszych filmów adwokat Krzysztof Piesiewicz. Już ich pierwsze spotkanie nosi znamiona legendy zostało zaaranżowane przez wybitną polską reportażystkę Hannę Krall. Spotkanie twórców okazało się przełomowe dla każdego z nich dzięki niemu kino Kieślowskiego obrało nowy kierunek, a Piesiewicz obok czynnego trwania na urzędzie adwokata stał się wybitnym scenarzystą filmowym. W rozmowie z Mikołajem Jazdonem Piesiewicz przybliża prywatną sylwetkę reżysera i ujawnia szczegółowe okoliczności powstania scenariuszy jego najwybitniejszych filmów. Opowiada o przyjacielu przez pryzmat jego filmowej biografii i wspólnych prac nad scenariuszami. Kreśli rozległe społeczne tło, przywołuje polityczne i historyczne konteksty interpretacyjne, tłumaczy, co i jak wpłynęło na ostateczny filmowy kształt Dekalogu i innych filmowych arcydzieł, które do dziś okazują się w swojej wymowie uniwersalne i aktualne dla widzów na całym świecie. Relacja Krzysztofa Piesiewicza to również fascynująca historia wzajemnego przenikania się opresyjnej rzeczywistości stanu wojennego, artystycznej warstwy fabularnej i niepowtarzalnych momentów pracy w zawodzie adwokata, którą mecenas traktował jak misję i źródło inspiracji scenariuszowych jednocześnie. Mówi również o filmach, które w planach miał reżyser i o tych, na które pomysły zostały utrącone w zarodku przez cenzurę. Tłumaczy warstwę symboliczną, rozbiera filmy na poszczególne sceny i ujęcia, koryguje wypaczenia interpretacyjne. Jest to również dyskusja o wartościach, etyce, meandrach historii i o tym, jak kinowy scenariusz potrafi niespodziewanie zrealizować się w rzeczywistości. To także bezcenna opowieść o niepowtarzalnej przyjaźni artystów o skrajnej wrażliwości, których zbliżyły do siebie pozorny przypadek i trudna historia. Unikalna, intymna i niezwykle ważna rozmowa, która będzie skarbnicą wiedzy dla filmowców, scenarzystów, miłośników kina Krzysztofa Kieślowskiego i dla wszystkich, którzy wysoko cenią sobie dwa słowa: nie wiem, a pytania każdego dnia mnożą bez końca. Książka zawiera również fotografie pochodzące z prywatnych archiwów i planów filmowych.