Łukaszewski Marcin Tadeusz Reihenfolge der Bücher

Spośród wszystkich demokratycznych mikropaństw europejskich (Andora, Monako, Liechtenstein, San Marino) to pierwsze jest bez wątpienia najmniej znanym. O ile Monako kojarzyć się może czytelnikowi z Lazurowym Wybrzeżem, kasynem i wysokim statusem życia; San Marino ze statusem enklawy na terytorium Włoch, Liechtenstein ze statusem raju podatkowego; o tyle Andora pozostaje państwem, o którym nie można byłoby powiedzieć wiele. Polskiemu czytelnikowi kojarzyć się może co najwyżej z największym ośrodkiem narciarskim w Pirenejach (Grandvalira). Dla specjalistów prawa międzynarodowego do niedawna Andora stanowiła przykład terytorium niesuwerennego. Dodatkowo, specyficzna konstrukcja głowy państwa sprawiała badaczom trudność w odpowiednim umieszczeniu Andory pośród różnych form terytoriów niesuwerennych (od protektoratu, przez kondominium, po terytorium wasalne). Przyjęcie konstytucji w 1993 roku i trójstronnego traktatu z sąsiadami, a także akcesja do ONZ i Rady Europy w dużej mierze zakończyły te spory, wpisując tym samym Andorę do europejskiej rodziny suwerennych państw demokratycznych. Omawiane państwo, pomimo owej swoistej rewolucji z przełomu lat 80. i 90. minionego stulecia, nadal pozostaje przykładem podmiotu o specyficznej konstrukcji systemu politycznego: diarchii, w której głową państwa są jednocześnie dwie osoby: katolicki biskup jednej z katalońskich diecezji oraz ex officio prezydent Republiki Francuskiej Opis stanowi fragment Wstępu

San Marino dość powszechnie jest uważane za najstarszą istniejącą do dzisiaj republikę. Pośród tzw. demokratycznych mikropaństw europejskich (Andora, San Marino, Monako, Liechtenstein) jako jedyne nie jest monarchią, a jednocześnie pozostaje jedyną w tym gronie państwem enklawą. Jeśli dodać do tego, że pośród wszystkich państw znajduje się w mniejszości podmiotów, które nie mają konstytucji w formie jednego aktu prawnego, można zauważyć z jak wyjątkowym państwem mamy do czynienia. - fragment Wstepu

Jedną z cech tzw. demokratycznych mikropaństw europejskich (Andora, San Marino, Monako, Liechtenstein) jest ich pozostawanie poza strukturami Unii Europejskiej, co wyłączywszy Szwajcarię czyni je jedynymi państwami zachodnioeuropejskimi, które do tej organizacji nie przystąpiły. Spośród wyżej wymienionych mikropaństw Liechtenstein zdaje się prowadzić politykę najbardziej otwartą na procesy integracyjne ? jako jedyne mikropaństwo zdecydowało się przystąpić do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). Swoistość Liechtensteinu, który jest ostatnią niemieckojęzyczną monarchią, a pozycja głowy państwa jest tak silna, że często porównywana jest do tej, jaką posiada papież (de facto monarcha absolutny), jest przedmiotem coraz większego zainteresowania badaczy. Powodów takich jest przynajmniej kilka. Poza wymienionymi wyżej, należy wskazać również na szczególną rolę sąsiadów w kształtowaniu się systemu politycznego Księstwa, czy chociażby duże bogactwo tego niewielkiego, alpejskiego państwa - fragment Wstepu

Monako zaliczanie jest do tzw. mikropaństw europejskich, tj. grona europejskich państw o niewielkiej liczbie ludności i niewielkim terytorium, pozostających w specyficznych stosunkach ze swoimi sąsiadami. Mikropaństwa europejskie stanowią przedmiot zainteresowania stosunkowo niewielu badaczy, choć w ostatnich kilku latach zauważana jest tendencja wzrostowa (w szczególności w nauce polskiej) zainteresowania naukowego systemami politycznymi tych państw. Polscy badacze często stosują terminy „minipaństwa” i „mikropaństwa” będące prostymi tłumaczeniami z języka angielskiego. Pierwszym z nich posługuje się m.in. M. A. Sosnowska, która podjęła się analizy systemu politycznego Monako, a także A. Kosicki, podejmujący się analizy podmiotowości europejskich mikropaństw w świetle prawa międzynarodowego. Tym samym terminem posługuje się też R. Kwiecień, który do grona minipaństw zalicza również Watykan. Mianem minipaństw lub mikropaństw (terminy traktowane w tym przypadku jako synonimy) określa D. Kondrakiewicz „niewielkie pod względem terytorialnym jednostki, w których liczba mieszkańców sięga kilkuset, a czasami zaledwie kilku tysięcy”, zaliczając do grona minipaństw i mikropaństw pięć najmniejszych państw Europy (uwzględniając Watykan) i siedem państw pozaeuropejskich. Opis stanowi fragment Wstępu